Με μια σύντομη περιήγηση στις πιο δημοφιλείς πλατφόρμες επικοινωνίας ομοφυλόφιλων ανδρών παγκοσμίως, έρχεται κανείς μυριαρίθμητες φορές αντιμέτωπος με τον όρο “straight-acting”, είτε ως αυτοπροσδιορισμό του κατόχου του εκάστοτε προφίλ, είτε ως ευθαρσώς δηλωμένο προαπαιτούμενο χαρακτηριστικό του υποψήφιου συντρόφου ή εραστή των χρηστών τους. Κι ενώ έχουμε την τύχη να υποδεχόμαστε, με μικρά αλλά σταθερά βήματα, μια εποχή που η ανθρωπότητα έχει αρχίσει να απορρίπτει την δυαδικότητα του κοινωνικού φίλου, και η ακομπλεξάριστα θηλυπρεπής έκφραση πλήθους ανδρών γνωρίζει ολοένα κι αυξανόμενη αποδοχή στην παγκόσμια mainstream μουσική και τηλεοπτική βιομηχανία, η εμμονή μιας μεγάλης μερίδας ομοφυλόφιλων ανδρών να αναζητά, να αγκαλιάζει και να επιβραβεύει το στερεοτυπικά αρρενωπό πρότυπο φαίνεται να παραμένει ακλόνητη στον θρόνο του masc4masc βασιλείου της.
Αφήνοντας προς το παρόν στην άκρη τις τοξικές συνέπειες που μπορεί να έχει στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα η προαναφερθείσα εμμονή, τόσο εντός της όσο και στην αντιμετώπισή αυτής από την υπόλοιπους, ωφέλιμο θα ήταν να σχολιαστεί η προβληματική ορολογία του “straight-acting”. Λαμβάνοντας υπόψη ότι με τον συγκεκριμένο όρο αναφερόμαστε στους ομοφυλόφιλους άντρες που παρουσιάζουν αρρενωπά χαρακτηριστικά και συμπεριφορές, και επιλέγοντας την λέξη “straight” για την περιγραφή των χαρακτηριστικών αυτών, σημαίνει πως αποδεχόμαστε αυτομάτως ότι οι ετεροφυλόφιλοι άνδρες είναι αρρενωποί εξ ορισμού και, σύμφωνα με την ίδια λογική, όλοι οι ομοφυλόφιλοι θηλυπρεπείς. Η αρρενωπή δηλαδή όψη και συμπεριφορά ενός ομοφυλόφιλου άντρα λογαριάζεται ως εξαίρεση του κανόνα, και προκύπτει η ανάγκη να ντυθεί το όνομα μιας διαφορετικής σεξουαλικής ταυτότητας, της οποίας η αρρενωπότητα παρουσιάζεται ως εγγενές χαρακτηριστικό.
Με τον παραπάνω (προβληματικό) συλλογισμό, συνεπώς, καταλήγουμε εμείς οι ίδιοι ως κοινότητα να κάνουμε ένα γενναίο πισωγύρισμα σε νοοτροπίες προηγούμενων δεκαετιών, που συγχέουν το βιολογικό με το κοινωνικό φύλο και, ως κερασάκι στην τούρτα, τα περιπλέκουμε και με τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Επιλέγουμε να αψηφήσουμε την σύγχρονη τοποθέτηση της επιστήμης ότι το φύλο (gender) είναι μια κοινωνική κατασκευή που ελάχιστη έμφυτη σχέση φαίνεται να παρουσιάζει με τα γεννητικά μας όργανα (sex), ενώ η δυαδικότητα (;) του φύλου φαίνεται να παραλληλίζεται με την σεξουαλική ταυτότητα, η οποία πιθανόν να λογαριάζεται επίσης ως δυαδική (το γνωστό δίπολο γκέι-στρέιτ, και τίποτα ενδιάμεσο ή έξω από αυτό). Κι όλα αυτά σε μια εποχή που θεωρητικά θα έπρεπε να εξερευνούμε και να γιορτάζουμε τις ενδιάμεσες εκδοχές του εκάστοτε φάσματος.
Πέρα από την προβληματική ορολογία ωστόσο, καλό θα ήταν να λάβουμε υπόψη τι πρεσβεύει στην ουσία της η προσκόλληση αυτή στην προβολή αποκλειστικά και μόνο της αρρενωπής πλευράς ενός ομοφυλόφιλου άντρα, καθώς και η αποδοχή της ως την πιο ελκυστική εκδοχή του. Γυρνώντας όχι και τόσο πίσω -ή και καθόλου πίσω- στον χρόνο, σε εποχές που η ομοφυλοφιλία θεωρούταν σε πλήθος χωρών ποινικό αδίκημα και τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ μειονοτήτων καταπατούνταν συστηματικά, γυρνώντας σε εποχές που η χλεύη και ο τραμπουκισμός εις βάρος μιας διαφορετικής σεξουαλικής ταυτότητας ή έκφρασης φύλου αποτελούσαν αδιέξοδη καθημερινότητα των queer ανθρώπων, το λεγόμενο “straight-acting” συχνά γινόταν επιτακτικός αυτοσκοπός πλήθους ομοφυλόφιλων αντρών. Τα κριτήρια της εναρμόνισης τους με τις προσδοκίες της κοινωνίας ως προς το επαρκώς ανδροπρεπές πρότυπο καθορίζονταν από παράγοντες λιγότερο (ή και καθόλου) αισθητικούς και περισσότερο αυτοπροστασίας και αποφυγής δυσάρεστων κοινωνικών συνδιαλλαγών, καθώς και μονόδρομο στην περίπτωση οποιασδήποτε επαγγελματικής και κοινωνικής καταξίωσης. Με ποια λογική λοιπόν, αν όχι την λανθάνουσα ομοφοβία μας ή την ανάγκη μας να νιώσουμε αποδεκτοί από το ευρύτερο σύνολο, αποζητούμε την επάνοδο του αρρενωπού ομοφυλόφιλου άντρα στον 21ο αιώνα;
Μεταφράζοντας ελεύθερα τον όρο “staight-acting”, καταλαβαίνει κανείς σύντομα πως γίνεται λόγος για έναν ομοφυλόφιλο άντρα που “υποδύεται” τον ετεροφυλόφιλο. Προσπαθεί να μοιάζει και να ενεργεί “αντρίκια”, δηλαδή, όπως ακριβώς το κατεστημένο προσδοκά από έναν ετεροφυλόφιλο “αρρενωπό” άντρα. Μια πρακτική που εγείρει απορίες ως προς τους λόγους, καθώς και τις προθέσεις του ατόμου που την εφαρμόζει. Μια συμμόρφωση με τα στερεότυπα της ετεροφυλόφιλης πλειονότητας και μια καταπιεστική μίμηση της ευρέως αποδεκτής μάζας. Μια κίνηση που ενδεχομένως ελπίζει σε μια ευκολότερη αποδοχή του συνόλου, ακολουθώντας άτυπους κανόνες και προκαλώντας όσο το δυνατό λιγότερο. Μια θυσία της διαφορετικότητας, στον βωμό της ευεπίτεκτης, αναίμακτης αποδοχής.
Σε περισσότερο κεκαλυμμένα συντηρητικούς κύκλους επίσης, αρχίζει να αναπαράγεται μια εσφαλμένη εντύπωση πως το εξωτερικά μη συμβατικό και θηλυπρεπές παρουσιαστικό ενός ομοφυλόφιλου άντρα είναι ξεπερασμένο και αναχρονιστικό σε μια εποχή που είναι οκ να είναι κανείς γκέι. Τώρα δηλαδή που θεωρητικά ένα γκέι άτομο μπορεί σε έναν σεβαστό αριθμό περιοχών του πλανήτη να συνάψει ομόφυλους γάμους ή σύμφωνα συμβίωσης, να τεκνοθετήσει, να γνωρίσει κοινωνική και επαγγελματική καταξίωση, και να απολαύσει την θετική του ορατότητα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και ψυχαγωγίας, η ανάγκη του να ξεχωρίσει από την ετεροκανονική μάζα θεωρείται παράλογη και περιττή. Μια λογική δηλαδή που απαξιώνει εντελώς την απόρριψη της δυαδικότητας του κοινωνικού φύλου ως μοναδικού ντουέτου επιλογών, και την αντιμετωπίζει ως παλιομοδίτικη τακτική αποδοχής μιας κάποτε παρεκκλίνουσας σεξουαλικότητας, παρά ως ανάγκη προσωπικής έκφρασης πλήθους ανθρώπων ανεξάρτητα από τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό.
Ωφέλιμο θα ήταν ωστόσο να εξετάσουμε τον όρο “straight-acting” και από μια πιο σεξιστική οπτική, που ενδεχομένως (και εντελώς λανθασμένα) συνδέει οτιδήποτε θεωρείται ως αναμενόμενα θηλυκό χαρακτηριστικό συμπεριφοράς ως πιο αδύναμο, ευάλωτο και λιγότερο άξιο ή ικανό. Μια λογική που η πατριαρχία έχει εμποτίσει τόσο βαθιά στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα και τον εαυτό μας μέσα σε αυτήν, που πιθανότατα έχει αποτελέσει παράγοντα της εμμονής του ανδρικού πληθυσμού με την επίδειξη των αρρενωπών του ποιοτήτων. Η θηλυπρεπής συμπεριφορά ή το θηλυπρεπές παρουσιαστικό φοβίζουν τον (ομοφυλόφιλο) άντρα πως μπορεί να χάσει τα προνόμια που αυθαίρετα απολαμβάνει ως αρσενικό, σε μια κοινωνία διαχρονικά δομημένη προς όφελος του μάτσο άντρα, του βίαια ανταγωνιστικού και συναισθηματικά θωρακισμένου. Η εμμονή του μάλιστα να αποζητά (ή και να απαιτεί) δημόσια τις ίδιες ποιότητες από τους άντρες με τους οποίους συνάπτει ρομαντικές, σεξουαλικές ή κοινωνικές σχέσεις εν έτει 2020, καθιστά την παραπάνω του πράξη κοινωνικά εγκληματική, σε μια πραγματικότητα που προσπαθεί με νύχια και με δόντια να απεγκλωβιστεί από τα σεξιστικά της θεμέλια και να κληροδοτήσει έναν κόσμο πιο δίκαιο και ασφαλή στις επόμενες γενιές της.
Είναι σαφώς αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου να ελκύεται σεξουαλικά από συγκεκριμένα εξωτερικά χαρακτηριστικά και συμπεριφορές. Επίσης αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου είναι να επιλέγει με όσο πιο υποκειμενικά κριτήρια αρέσκεται τον άνθρωπο που θέλει να συνάψει ρομαντικές ή σεξουαλικές σχέσεις. Αν όμως ένας ομοφυλόφιλος άντρας ελκύεται αποκλειστικά από αρρενωπούς άντρες, ωφέλιμο θα ήταν να σταματήσει να το αναγράφει στο δημόσιο προφίλ του στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και επικοινωνίας. Να πάψει να το διαφημίζει ως κεκτημένο του χαρακτηριστικό ή να το θέτει ως απαραίτητη προϋπόθεση των υποψήφιων συνομιλητών του, σταματώντας έτσι τον έμμεσο (ή και πολλές φορές άμεσο) τραμπουκισμό ατόμων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας σε έναν ηλεκτρονικό χώρο που έχουν δικαίωμα να νιώθουν ασφαλή και αποδεκτοί. Ως ένδειξη σεβασμού σε όλους αυτούς που η διαφορετικότητά τους δεν έγκειται μόνο στην σεξουαλική τους ταυτότητα, και έδιναν ή δίνουν καθημερινή μάχη ώστε να μπορέσουν να κερδίσουν αυτά που θα έπρεπε να θεωρούνται αυτονόητα. Σε όλους αυτούς που καθημερινά αποτελούν αντικείμενο χλεύης επειδή δεν ανταποκρίνονται στο πρότυπο άντρα που η κοινωνία έχει αυθαίρετα ορίσει ως το πλέον αποδεκτό. Σε όλους αυτούς που δέχονται καθημερινά λεκτική ή σωματική βία, παρενοχλούνται σεξουαλικά ή δολοφονούνται εξαιτίας της θηλυπρέπειας τους. Σε όλους αυτούς, που είναι αρκετά θαρραλέοι ώστε να αμφισβητήσουν την κοινωνική ταυτότητα που καπελώνονται σχεδόν από γεννησιμιού τους, και να εξερευνήσουν μια πιο αυθεντική εκδοχή τους, απαλλαγμένη από τα στερεότυπα και τις προβληματικές προσδοκίες του συνόλου. Για όλους αυτούς λοιπόν, ο παραπάνω ομοφυλόφιλος άντρας είναι ελεύθερος να κάνει “act” όπως ένας “straight”, σιωπηλά.
